Lijken kijken op de Zuidas

Geschreven voor Amsterdam Centraal

Zaterdag 24 Maart 2012 in categorie Lijf en ledematen, Amsterdam Centraal

De afgelopen week was ik op de spraakmakende expositie Body Worlds.
Wat zal ik er eens van zeggen? Enerzijds een machtig interessante tentoonstelling, anderzijds toch ietwat tegenvallend.
Op Body Worlds worden de geplastificeerde en opengewerkte lichamen van dode mensen getoond. Het gerucht gaat dat hiervoor aanvankelijk lichamen werden gebruikt van terechtgestelde misdadigers uit China. Dit gerucht wordt bepaald niet ontkracht op deze tentoonstelling, want vele lichamen zijn opvallend klein.

De lichamen zijn geconserveerd via de plastinatiemethode, een concept dat in 1977 is uitgevonden door dr. Gunther von Hagens en waarbij het lichaamsvocht is vervangen door siliconenrubber. Hele lichamen of onderdelen ervan kunnen op die manier op een zeer realistische en dus instructieve manier worden geëxposeerd.
Eng is het niet. Opmerkelijk is dat je je op de tentoonstelling totaal niet realiseert dat het oorspronkelijk om echte mensen gaat.

In ons lichaam is het maar een rommelig zootje

Om wat van de zwaarte van het onderwerp weg te nemen, zijn de lichamen in allerlei poses en luchtige situaties opgesteld: kaartende personen, een boogschutter, basketballer, hordenloper en zelfs een ruiter op een eveneens geplastineerd paard. In de publiciteit was nog sprake van een neukend stelletje, maar dat is op deze expositie niet te vinden. Dat was toch wel een domper (* zie correctie onderaan).

Naar mijn indruk lenen spieren en bepaalde organen zoals het hart (thema van de expositie) zich het best voor plastinatie. Daarop ligt dan ook veel nadruk. Maar met name de organen in de buikholte (zoals de darmen) zien er wat verschrompeld uit. Je krijgt dan al gauw de indruk dat het in ons lichaam maar een rommelig zootje is. De opengewerkte torso's in het biologielokaal waren wat dat betreft duidelijker.

Leerzaam vond ik dat veel organen in werkelijkheid aanzienlijk kleiner zijn dan ik ze in gedachten had. Dat kan natuurlijk weer aan die kleine Chinezen hebben gelegen, maar waarschijnlijk toch eerder aan de tekeningen in de biologieboeken die alles wat groter hebben voorgesteld dan het was.
Zo zijn bijvoorbeeld slokdarm en luchtpijp in doorsnede niet dikker dan een duim. De inhoud van het mannelijk scrotum hangt erbij als een ronduit meelijkwekkend stel verschrompelde kersen. Aan de grootte van de lever kunt u gelukkig zelf een hoop doen, door bij leven veel te vreten en te zuipen.

Samenvattend de plus- en minpunten:
+  De expositie is zeer instructief.
+ Luchtige aanpak, waardoor het niet 'eng' is.
+ Je realiseert je totaal niet dat het om 'echte' doden gaat.
+ Prima aanvulling op het biologieboek en Google Body.
- Logischerwijs zeer gedetailleerd, waardoor je af en toe toch het overzicht verliest.
- Hier en daar iets teveel effectbejag.
- Niet alle onderdelen komen even goed uit de verf.
- Geen neukend stel. Neukend stel verstopt in preutse 16+ afdeling, waardoor gemist (update 26-3-2012).


Body Worlds & the story of the heart, nog te zien tot 22 april in Expo Zuidas, Gustav Mahlerlaan 24.

Tags: