verhalen uit het kamp

Woensdag 23 Februari 2005 in categorie Media

Gisteren besteedde ik enkele uren aan het navlooien van gegevens over concentratiekamp Neuengamme. Dit in verband met mijn verhaal van eergisteren over Jan Campert.
Er zat mij iets dwars. Namelijk het feit dat op grond van één doorvertelde getuigenis in de media de reputatie van een dode dichter ter discussie wordt gesteld.
De centrale vraag bij die speurtocht was: wat wás dan precies die kampraad waarover in het NRC-stuk werd gesproken? Vreemd genoeg kwam de aanduiding 'kampraad' alleen maar voor in de recente nieuwsverhalen over de beschuldigingen aan het adres van Jan Campert. Nergens anders.
Er zijn getuigenissen te vinden van mensen die in Neuengamme hebben gezeten. Daarin komt een beeld naarvoren van de afschuwelijke omstandigheden in het kamp, waarbij overleven tegen bijna elke prijs ongeveer het centrale thema is. Ernstige criminele gedragingen van gevangenen onderling -inclusief mishandelingen en liquidaties- waren blijkbaar eveneens geen uitzondering.

Tevens ontdekte ik dat in Neuengamme ook vele Nederlanders zaten die op de één of andere manier waren gelieerd aan de communistische partij. Het rondbrengen van hun krant De Waarheid was destijds voldoende om naar de hel te worden afgevoerd.
Gezien de hecht georganiseerde structuur van de communistische partij is het niet ondenkbaar dat zij in het kamp eveneens naar elkaar toe trokken en als groep een soort 'raad' hebben opgezet. In de getuigenissen wordt daarover echter met geen woord gerept.

Ik heb het onderwerp gisteren verder laten liggen. Op zeker moment kom je namelijk niet verder. Immers, ik ben gelukkig van na de oorlog en wie ben ik om op grond van wat mager grasduinen de beweringen van Gerrit Kleinveld en Jan van Bork in twijfel te trekken?

Vandaag werd mijn wantrouwen bevestigd. In de Volkskrant vertelt historica Judith Schuyf, eindredactrice van een boek over de Nederlandse gevangenen in Neuengamme, dat de 'geheime kampraad' nooit heeft bestaan.

Mijn argwaan tegenover de traditionele media is er door toegenomen. Is het bij een verhaal dat meer dan een halve eeuw is blijven rusten nu écht teveel moeite voor de NRC om een weekje extra te nemen en nog even navraag te doen bij een voor de hand liggende bron als de Stichting Vriendenkring Neuengamme? Op deze manier kunnen ze net zo goed een weblog beginnen. Dan luistert het in veel gevallen wat minder nauw...

Enkele bronnen:
Getuigenis C.J.Kraimaat, overlevende Neuengamme.
Beschrijving Neuengamme door familielid van Cornelis Jan Kloosterman (België).
Omgekomen medewerkers van het communistische dagblad De Waarheid. De lijst telt 53 namen van mensen die zijn omgekomen in Neuengamme.