het stijlloos stijlboek

Dinsdag 26 Oktober 2004 in categorie Incrowd: over webloggen

Er woedde de afgelopen week een storm in een bierglas over het verschijnsel webloggen. Het programma Netwerk had een uitzending gemaakt die in de weglogwereld niet in goede aarde viel. In die uitzending werd namelijk het webloggen voorgesteld als een bijkans criminele activiteit. Dat kwam doordat ter illustratie louter weblogs werden aangehaald die bestaan bij de gratie van de rel en de provocatie, vonden enkele serieuzere weblogs. De laatste groep voelde zich zwaar tekort gedaan en in de eer aangetast.
Dit neemt echter niet weg dat er blijkbaar grote behoefte is aan weblogs die de grenzen van het toelaatbare opzoeken. Ze hebben namelijk veel succes en trekken dagelijks duizenden bezoekers. Deze opzet vindt dan ook gretig navolging.
Voor het geval u overweegt om óók een dergelijk 'shocklog' (zoals dat heet) op te zetten, volgt hieronder een voorpublicatie uit het 'Stijlloos Stijlboek'. Dit in navolging van het aloude 'Volkskrant Stijlboek'. Een dergelijk weblog maak je namelijk niet zomaar, dat is nog een hele kunst. Het vergt een bepaalde aanpak en je bent absoluut gebonden aan bepaalde stijlregels.

Allereerst moet haast elk stukje staan in het teken van De Grote Verontwaardiging. Dus niet zomaar wat klein ongenoegen, nee het onderwerp moet de proportie aannemen van een welhaast staatsgevaarlijke activiteit die dringend aan de kaak dient te worden gesteld. Maar daarmee bent u er natuurlijk nog niet. U wilt immers geen roepende in de woestijn zijn, nee, u wilt de lezer meekrijgen in uw verontwaardiging. De verontwaardiging moet daarom worden 'gecollectiviseerd'.

Dit 'collectiviseren' gaat betrekkelijk eenvoudig. Hiervoor staan ons het simpele woordje 'onze' ter beschikking. Laten we een denkbeeldig geval nemen, laten we zeggen dat de filmmaker Theo van Gogh iets heeft gedaan of gezegd dat bij u De Grote Verontwaardiging heeft opgewekt. Die man moet dus eens even publiekelijk worden aangepakt en terechtgewezen.
In plaats van zoiets als 'de filmmaker Theo van Gogh' schrijft u dan: 'onze filmmaker Theo van Gogh'. Dat lijkt natuurlijk nog nergens naar, daarmee komt u niet in Netwerk. Maar in elk geval is Theo nu alvast 'van ons': van u en de hele club lezers waarvoor u schrijft. Want om het saamhorigheidsgevoel tussen u en de lezer, dáár gaat het met name om.

Vervolgens moet u Theo nog even gaan 'neerzetten'. Hiervoor staan u bijvoeglijke naamwoorden ter beschikking. Let wel, deze bijvoeglijke naamwoorden moeten uitsluitend een laatdunkende, vernederende of smalende betekenis hebben. 'Onze' Theo moet namelijk liefst in de eerste alinea al tegen de grond, dat schopt makkelijker. U zou iets kunnen doen van: 'Theo van Gogh, onze volgevreten vadsige maker van treurige B-films...' Welhaast onmisbaar is bovendien het denigreren van iemands professie of bezigheden: 'Onze zelfbenoemde discussieleider Theo van Gogh...'

Wat ook altijd heel leuk werkt is een beroep doen op zogenaamd al aanwezige kennis bij uw lezers. Ze weten natuurlijk nog helemaal niks, maar die leemte zal u wel eventjes opvullen. Bijvoorbeeld: 'Theo van Gogh, u weet wel, de man die is geobsedeerd door het neuken van geiten...'

Van niet te onderschatten nut is het kleine, maar bijzonder effectieve woordje 'deze'. Het versterkt de indruk van de beschuldigende vinger: 'Deze volgevreten linksblatende holmaat van Theodor Holman'.

Vergeet vooral niet af en toe er een vergelijking in te gooien met een verwerpelijke dictator of anderzins intolerant systeem. Wat dacht u van: 'deze Fidel Castro van de Nederlandse filmindustrie'? Of: 'deze zelfbenoemde Paus van de vaderlandse cinema'? Hoed u daarentegen voor referenties aan het Nazi-regime, want dat ligt gevoelig. Dan is er altijd wel één of andere loser zonder humor die met een strafklacht gaat dreigen. U heeft vrijheid van meningsuiting hoog in het vaandel staan, maar anderen zullen voortdurend proberen u daarin te beknotten. Die begrijpen nu eenmaal niet wat satire is. Maak er dus een gewoonte van dit soort kwalificaties tussen aanhalingstekens te zetten. Desnoods achteraf. Als het maar satire is.

Maar wat te doen wanneer uw gram zich richt op een figuur die niet de bekendheid van een Van Gogh heeft? Dat is zo verholpen. Er staat u dan een standaard binnenkomertje ter beschikking, te weten: 'Maak kennis met...' Daarna kunt u onbekommerd uitweiden over alle vervelende kenmerken van de persoon of instantie die uw gezonde volksgevoel zo heeft geschokt.

Denk tot slot ook goed na over hoe u zich als weblog profileert. U bent immers de vertolker van het breedgedragen volksfatsoen. Dus linkse praat is absoluut taboe! U hééft wel linkse lezers, maar die vinden het nu juist zo fijn dat u de dingen durft te zeggen die voor hen not done zijn. Nee, weest u nu maar gerust een discipel van grote voorgangers als Wim Bosboom en Pim Fortuyn. Niet hardop natuurlijk, u moet het er niet te dik bovenop leggen. Gewoon lekker in het teletrossige midden blijven, een stem geven aan de Grote Verontwaardiging van alledag: het schandalig autotootje pesten, vervelende stakingen waarvan de gewone hardwerkende burger weer de dupe is, uitkeringsprofiteurs die in luxe leven van uw belastinggeld, frauderende ambtenaren, subsidieverslindende instanties, seksueel geperverteerden, de graaicultuur bij de ambtelijke top (let op: niet bij de bedrijven!), gabbernazi's en het linkse journalistenbolwerk. Kortom, voor elk wat wils.

Na eventjes oefenen zult u het dan nog ver brengen met uw weblog. Misschien dat Andries Knevel u nog wel eens ter verantwoording roept...

Met dank en excuses aan de heer Van Gogh voor zijn onvrijwillige medewerking.